Regelmatig krijgen we vragen over het laten steriliseren en/of castreren van de hond. Omdat het voor zowel reu als teef belangrijk is om een weloverwogen keuze te maken bespreken we de voor- en nadelen van beide ingrepen.

Sterilisatie (teef)
Eigenlijk is sterilisatie medisch gezien een verkeerde term. De eierstokken worden volledig verwijderd, en in dat geval spreek je van castratie. Toch wordt in volksmond de term sterilisatie gebruikt voor een teef en castratie voor een reu.

Waarom zou ik mijn hond laten steriliseren?
Sterilisatie heeft een aantal grote medische voordelen voor je hond. Allereerst heb je, bij het op tijd laten steriliseren van je hond, een sterke afname van de kans op melkkliertumoren. Daarnaast kan je hond geen baarmoederontsteking meer krijgen als ze gesteriliseerd is. Veel teefjes die niet gesteriliseerd worden krijgen vroeg of laat een baarmoederontsteking.

Ook neemt de kans op suikerziekte aanmerkelijk af na sterilisatie en kan je hond niet meer schijnzwanger worden.

Wat zijn mogelijke nadelen van de sterilisatie?
Sommige teven worden binnen enkele jaren na de sterilisatie incontinent. Dat wil zeggen dat het teefje af en toe een druppel urine verliest. Grote hondenrassen hebben iets meer risico op incontinentie. Met medicatie is deze vorm van incontinentie gelukkig goed te behandelen.

Daarnaast kan er een verandering in karakter optreden. Teven worden niet slomer na sterilisatie, maar dominante teven worden vaak wat dominanter. Of en in hoeverre er karakterverandering optreedt valt vooraf nooit te zeggen. Ook kan er een verandering in de vachtstructuur optreden als gevolg van een veranderde hormoonhuishouding.

Tot slot daalt de stofwisseling van je teef na de sterilisatie doordat de hormoonhuishouding deels stil komt te liggen. Je hond loopt daardoor meer risico om zwaarder te worden als je haar dezelfde (hoeveelheid) voeding blijft geven. Het is daarom raadzaam om na de sterilisatie de voeding van je hond aan te passen.

Hoewel er een aantal mogelijke nadelen zijn met betrekking tot steriliseren wegen deze uiteindelijk niet op tegen de voordelen die sterilisatie biedt voor je hond. Ons advies is dan ook altijd om een teefje, waar je niet mee wil fokken, uit gezondheidsoverwegingen te laten steriliseren.

Op welke leeftijd kan ik mijn hond het best laten steriliseren?
Het is een fabel dat het beter is voor je hond om eerst een nestje te krijgen voordat ze gesteriliseerd wordt. Op grond van de beschikbare wetenschappelijke literatuur en op basis van het advies van de faculteit Dierengeneeskunde in Utrecht adviseren wij om je hond te laten steriliseren na de eerste loopsheid.

Als je teefje 1x loops is geweest, is de kans op het ontwikkelen van incontinentie kleiner dan bij een teefje dat nooit loops is geweest. Bovendien lijken teefjes die nooit loops zijn geweest een iets verhoogd risico te hebben op heupdysplasie en andere problemen met de groei van het skelet. Zowel incontinentie als groeiproblemen komen vooral voor bij honden van grote rassen. Heeft je hond een volwassen gewicht van meer dan 20-25 kilogram dan is het dus belangrijk haar te steriliseren na de eerste loopsheid.

Voor wat betreft het voorkomen van melkkliertumoren maakt het niet uit of een teefje vóór of kort na de eerste loopsheid wordt gesteriliseerd. Het is wel aangetoond dat het risico op het ontwikkelen van melkkliertumoren toeneemt na de tweede loopsheid. De kans op deze ziekte neemt toe tot wel 25%!

Kortom, ons advies is om je teefje op jonge leeftijd te steriliseren om medische problemen in de toekomst te voorkomen. Het beste moment is ongeveer 3 maanden na het begin van de eerste loopsheid.

Voor oudere teven is het beste tijdstip voor sterilisatie precies tussen twee loopsheden in, de eierstokken zijn dan het minst doorbloed, hetgeen de operatie makkelijker maakt en de kans op complicaties verkleint.

Castratie

Het castreren van je reu biedt, in tegenstelling tot de sterilisatie van een teef, geen medische voordelen. De meest gehoorde reden om een reu te laten castreren is omdat hij er rustig en minder dominant van zou worden. Dit is echter lang niet altijd het geval. Het is dus belangrijk een weloverwogen keuze te maken voordat je, je hond definitief laat castreren.

Wat zijn de nadelen van castratie?
Ten eerste is operatieve castratie, waarbij de testikels verwijderd worden, onomkeerbaar. Je moet dus zeker weten dat de castratie van je hond wel het gewenste effect heeft.

Vaak horen we dat eigenaren hun reu willen laten castreren omdat hij dominant is tegen andere honden of kinderen, dat hij tegen iets of iemand aanrijdt of omdat hij fel uitvalt tijdens het wandelen. Hormonen kunnen hierbij inderdaad een rol spelen maar al deze gedragingen kunnen ook voorkomen bij een angstige hond of puur gedragsmatig zijn.

Omdat castratie onomkeerbaar is, en soms ongewenste (gedrags)veranderingen geeft bij je hond adviseren we dan ook altijd om eerst advies in te winnen van een gedragstherapeut. Soms kan de gedragstherapeut uiteindelijk toch het advies voor castratie geven als blijkt dat de hormonen teveel invloed hebben op je hond. Het alternatief is chemische castratie. Dit implantaat, dat zonder narcose onder de huid geplaatst wordt, bootst het effect van castratie exact na. Het implantaat werkt 6-12 maanden, afhankelijk van het gekozen implantaat. Als blijkt dat de chemische castratie gunstig uitpakt voor je hond, kun je daarna kiezen voor definitieve castratie. Indien de chemische castratie geen verbetering of juist verslechtering van het gedrag tot gevolg heeft, dan werkt het implantaat na verloop van tijd vanzelf uit en weet je dat je niet voor definitieve castratie moet kiezen.

Als je voor castratie kiest dient je hond eigenlijk minimaal 1 tot 1,5 jaar oud te zijn en (hele) grote hondenrassen zelfs nog ouder.

Wat zijn de voordelen van castratie?
Je hond kan dus na castratie wat rustiger, minder dominant en minder fel naar andere honden worden. Daarnaast zal hij minder interesse hebben in loopse teven. Ook heeft hij minder kans op ontstekingen of goedaardige vergroting van de prostaat en testikeltumoren. Daartegenover staat dat een gecastreerde reu wel wat meer kans heeft op kwaadaardige prostaattumoren.

Medisch gezien heeft castratie dan ook geen duidelijk voordeel voor je hond. Qua gedrag kan een castratie voordelen hebben, maar ook nadelen. Om te bepalen of castratie voor jouw hond geschikt is kun je het best, eventueel in samenspraak met een gedragstherapeut, eerst kiezen voor chemische castratie.